ABD’de Donald Trump’ın yeniden başkanlık koltuğuna oturmasıyla birlikte, bilim alanında alınan radikal kararlar, araştırma dünyasında değişimlere yol açtı. Trump yönetiminin iklim, çevre, kadın çalışmaları ve halk sağlığı gibi alanlarda yaptığı bütçe kesintileri ve laboratuvar kapatmaları sonucunda yüzlerce bilim insanı işsiz kaldı.
Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) ve Çevre Koruma Ajansı (EPA) gibi kurumlarda çalışan yüzlerce araştırmacı işten çıkarılırken, Savunma Bakanlığı da aralarında iklim değişikliğiyle ilgili projelerin de bulunduğu 90’dan fazla çalışmanın bütçesini iptal etti.
Bu gelişmeler, yalnızca ABD’de değil, ABD ile ortak çalışan küresel araştırmacılar için de ciddi bir belirsizlik yarattı. Nature dergisinin yaptığı bir ankete göre, her dört Amerikalı araştırmacıdan üçü ülkeyi terk etmeyi düşünüyor. Özellikle Kanada, Avrupa ve Avustralya göç planlarının merkezinde yer alıyor.
ABD'NİN BİLİM İNSANLARI İÇİN AVRUPA ALAN AÇTI
Avrupa ise bu beyin göçünü bir fırsata çevirmek için hızla harekete geçti. Almanya'dan sekiz profesör "Almanya için 100 parlak beyin" çağrısıyla Amerikan akademisyenlere kapılarını açtı. Fransa, İspanya ve Belçika gibi ülkelerde hem hükümetler hem üniversiteler yeni platformlar ve fonlar oluşturarak ABD’de sansüre uğrayan bilim insanlarına alan açıyor.
Fransa’nın Marsilya kentinde Aix-Marseille Üniversitesi bünyesinde başlatılan "Bilim İçin Güvenli Yer" platformu, Trump’ın politikalarından etkilenen 300’den fazla araştırmacıdan yoğun ilgi gördü. Platformun hedefinde sağlık, LGBT, tıp ve iklim gibi alanlarda çalışan bilim insanları var. İlk araştırmacıların haziran ayında Marsilya’ya gelmesi bekleniyor.
FON VE DESTEK PROGRAMLARI
Belçika’daki Vrije Universiteit Brussel (VUB) ve Berlin Belediyesi de benzer adımlar atarak ABD’den gelen akademisyenleri karşılamak üzere fon ve destek programları oluşturdu.
Avrupa Komisyonu da devreye girerek, bilim insanlarına özel vize kolaylıkları sağlamaya hazırlanıyor. Komisyon üyesi Ekaterina Zaharieva, “Avrupa, bilimsel özgürlük için güvenli bir liman olmalı” diyerek hem mali destekleri artıracaklarını hem de akademik göç için vize sürecini hızlandıracaklarını duyurdu.
Trump’ın bilim karşıtı politikaları nedeniyle ABD’den kaçan araştırmacılar, Avrupa’nın akademik ve bilimsel dünyasında yeni bir dönemin öncüsü olabilir. Avrupa’nın ise bu göçü fırsata çevirip çeviremeyeceği, atılacak adımlara bağlı olacak.
