Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) Mart 2025 Piyasa Katılımcıları Anketi sonrası dikkat çeken bir değerlendirme yapan Merkez Bankası eski Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara, piyasa verilerinden türettiği “Kur Belirsizliği Endeksi”nin tarihî düşük seviyelere indiğini duyurdu. Kara, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda "Piyasa anketinden türettiğim endekse göre, 1 yıl sonrası için dolar kuruna dair belirsizlik tarihî düşük seviyelerde" ifadelerini kullandı.
Paylaşımında bir grafik de yayınlayan Kara, kur belirsizliğinin 2018 ve 2021'deki zirvelerden sonra 2025 yılı itibarıyla keskin şekilde düştüğünü gösterdi. Grafiğe göre, piyasa katılımcılarının 12 ay sonrası dolar/TL tahminleri artık birbirine çok yakın, yani standart sapma düşük seviyelerde seyrediyor. Bu da piyasanın dolar/TL kurunda büyük bir oynaklık beklemediğine işaret ediyor.
KUR BELİRSİZLİĞİ NEDEN AZALDI?
Ekonomistler, dolar kurundaki belirsizliğin azalmasını TCMB'nin sıkı para politikası, döviz rezervlerindeki artış ve döviz piyasasına yönelik düzenlemelerle ilişkilendiriyor.
Sıkı Para Politikası: TCMB'nin uzun süredir uyguladığı sıkı para politikası sayesinde TL'nin istikrar kazanması ve yatırımcıların döviz kuru beklentilerinin belirli bir seviyeye oturması sağlandı. 2023 ortalarından itibaren politika faizinin hızla artırılması ve %42,50 seviyesinde tutulması, döviz kuru üzerindeki oynaklığı azalttı.
Rezerv Birikimi ve Döviz Müdahaleleri: TCMB’nin son bir yılda döviz rezervlerini artırması da piyasadaki ani dalgalanmaları önleme kapasitesini güçlendirdi. Swap hariç net rezervlerde gözlenen iyileşme, TL üzerindeki baskıyı azalttı ve piyasaların kurda büyük sıçramalar beklememesine neden oldu.
Makroihtiyati Önlemler: Döviz piyasasına yönelik alınan önlemler de belirsizliği sınırladı. Kur Korumalı Mevduat (KKM) sisteminin kademeli olarak sonlandırılması ve TL mevduatları cazip hale getirecek düzenlemeler, piyasa beklentilerini daha öngörülebilir hale getirdi.
PİYASALAR İÇİN NE ANLAMA GELİYOR?
- Kur belirsizliğinin azalması, yatırımcı güvenini artırarak risk primlerini düşürebilir. Bu durum, Türkiye'ye yönelik yabancı sermaye girişlerini teşvik edebilir.
- İthalat yapan şirketler için daha öngörülebilir bir maliyet yapısı sunabilir. Döviz kuru hareketlerindeki dalgalanmaların azalması, enerji ve hammadde fiyatlarını planlamayı kolaylaştırabilir.
- Döviz borcu olan firmalar açısından olumlu bir gelişme olabilir. Belirsizliğin azalması, kur riskinden korunma maliyetlerini düşürebilir.
KUR BELİRSİZLİĞİ DÜŞERKEN RİSKLER DEVAM EDİYOR
Her ne kadar dolar kurundaki belirsizlik azalıyor gibi görünse de, uzmanlar önümüzdeki dönemde bazı risklere dikkat çekiyor:
- TCMB'nin faiz indirim süreci: Piyasa beklentileri, yılın ilerleyen aylarında TCMB’nin faizleri düşüreceği yönünde. Ancak faiz indiriminin beklenenden hızlı olması halinde, TL üzerindeki baskı artabilir ve kur oynaklığı yeniden yükselişe geçebilir.
- Küresel piyasalardaki belirsizlikler: ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası’nın faiz politikaları, gelişmekte olan ülkeler için belirleyici olmaya devam ediyor. Eğer Fed faiz indirimi konusunda beklentileri karşılamazsa, gelişen piyasalardan dolar çıkışı yaşanabilir ve TL üzerindeki baskı artabilir.
- Cari açık ve finansman ihtiyacı: Türkiye’nin yıllık cari açığı yüksek seviyelerde kalmaya devam ediyor. Eğer yabancı yatırım girişleri beklenen seviyede olmazsa, döviz ihtiyacı artabilir ve bu da kurda yeni dalgalanmalara yol açabilir.
- Jeopolitik riskler: Bölgesel gelişmeler, jeopolitik gerilimler ve uluslararası ilişkiler de döviz kuru üzerinde etkili olabilecek faktörler arasında yer alıyor.
