Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Çevre, Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, Ege Denizi'nde son günlerde artan sismik hareketliliğin volkanik kökenli olduğuna dikkat çekerek, Yunanistan’ın Santorini Adası’ndaki volkanın patlaması durumunda küresel ölçekte bir kuraklık yaşanabileceğini söyledi.
EGE’DE SİSMİK HAREKETLİLİK ARTIYOR
28 Ocak itibarıyla yoğunlaşan Ege Denizi'ndeki deprem fırtınası, bugüne kadar 600’den fazla sarsıntıya neden oldu. Yunanistan’ın Santorini Adası'nın kuzeydoğusunda meydana gelen ve derinliği 5 ile 25 kilometre arasında değişen bu depremlerin, uzmanlar tarafından magmatik nedenlere bağlı olduğu belirtiliyor. Türkiye'den de hissedilen bu hareketlilik, bölgedeki sismik riskleri artırırken, olası bir volkanik patlamanın etkileri üzerine tartışmaları da beraberinde getirdi.
"ASIL TEHLİKE KURAKLIK"
Volkanik patlamaların yalnızca tsunami ve depreme yol açmadığını vurgulayan Prof. Dr. Doğan Yaşar, Santorini’de olası bir patlamanın küresel iklim üzerinde ciddi sonuçlar doğurabileceğini ifade etti. "Volkan patlamaları olağanüstü kuraklığa neden olur. Bu, patlamanın büyüklüğüne göre değişir. Tsunami ve depremler bölgesel etkiye sahiptir, ancak kuraklık tüm dünyayı aynı anda vurur. Kuraklık ise ekonomik kriz, açlık ve savaşlar demektir" açıklamasında bulundu.
DÜNYA GENELİNDE VOLKANİK RİSKLER
Bugün dünya genelinde 120 aktif volkan bulunduğuna işaret eden Prof. Dr. Yaşar, büyük volkan patlamalarının küresel iklim değişikliğine yol açabilecek etkiler taşıdığını hatırlattı. Örnek olarak 1991’de Filipinler’deki Pinatubo Yanardağı'nın patlamasını gösteren Yaşar, "Bu patlama, son 130 yılın en büyüklerinden biriydi. Atmosfere yayılan küller nedeniyle hava sıcaklığı bir anda 0,5 derece düştü, barajlarımız boşaldı. Türkiye tarihinde ilk kez Bulgaristan’dan elektrik satın almak zorunda kaldı. ABD ve Avrupa'da su tasarrufu önlemleri alındı" dedi.
YER ALTI SULARI KRİTİK ÖNEME SAHİP
Olası bir kuraklık riskine karşı yer altı sularının korunması gerektiğini belirten Prof. Dr. Yaşar, Türkiye'deki kaçak su kuyularına da dikkat çekti. "Volkan patlaması gerçekleşirse, 3-4 yıl boyunca yağış azlığı yaşanabilir. Bu durumda su ihtiyacı yer altı sularından karşılanacaktır. Ancak Türkiye’de 550 bin kuyu olduğu tahmin ediliyor ve bunların 120 bini kaçak. Bu, büyük bir tehlikedir. Yer altı sularına dokunulmamalı ve en az 2-3 yıllık su rezervi saklanmalıdır" uyarısında bulundu.
Son günlerde Ege Denizi'nde meydana gelen sismik hareketlilik ve Santorini’deki volkanın olası etkileri konusunda bilim insanlarının araştırmaları sürerken, uzmanlar bölgedeki jeolojik faaliyetlerin dikkatle izlenmesi gerektiğini vurguluyor.
