ABD Başkanı Donald Trump, Andrews Ortak Üssü’nde yaptığı açıklamada, Panama Kanalı’nın Çin tarafından kontrol edildiğini iddia ederek, anlaşmanın ihlal edildiğini öne sürdü. Trump, "Panama Kanalı’nı ya geri alacağız ya da çok güçlü bir şey olacak" diyerek sert bir çıkış yaptı.
Öte yandan Panama’da bulunan ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Panama Devlet Başkanı José Raúl Mulino ve Panama Dışişleri Bakanı Javier Martinez-Acha ile bir araya geldi. Görüşmelerin ardından yaptığı açıklamada Rubio, "Panama Kanalı’nın statüsünde acil değişiklikler yapılmadığı takdirde ABD, haklarını korumak için gerekli tedbirleri alacaktır" ifadelerini kullandı.
ABD Dışişleri Bakanlığı ise konuyla ilgili yaptığı açıklamada, Başkan Trump’ın "Çin Komünist Partisi’nin Panama Kanalı üzerindeki nüfuzu, kanalın tarafsızlığına ve işletilmesine yönelik bir tehdit oluşturuyor" görüşünde olduğunu belirtti.
TRUMP: PANAMA KANALI’NI GERİ ALACAĞIZ
ABD Başkanı Donald Trump, göreve geldiğinden bu yana Panama Kanalı meselesini sıkça gündeme getiriyor. İlk açıklamalarından birinde, Çin’in kanalı işletmeye başladığını iddia ederek, "Biz Panama Kanalı’nı Çin’e değil, Panama’ya verdik ve geri alıyoruz" ifadelerini kullanmıştı.
Trump, Panama yönetiminin "Çince tabelaları kaldırmak için çalıştığını" ancak sürecin yavaş ilerlediğini belirterek, "Bizim anlaşmamız böyle değildi. Kanalın kontrolünü geri almamız en uygunu olacaktır" demişti.
Trump’ın açıklamalarına karşılık, Panama Devlet Başkanı José Raúl Mulino 20 Ocak’ta sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda, "Panama Kanalı, Panama’nındır ve öyle kalacaktır" sözleriyle net bir yanıt vermişti.
PANAMA KANALI KRİZİ NASIL BAŞLADI?
Panama Kanalı, 1904-1914 yılları arasında ABD tarafından inşa edilmiş ve uzun yıllar boyunca ABD’nin kontrolünde kalmıştı. Ancak 1977 yılında imzalanan Torrijos-Carter Anlaşması ile kanalın yönetimi 31 Aralık 1999’da resmen Panama’ya devredildi.
Bu anlaşma, Panama Kanalı’nın tarafsız bir bölge olarak kalmasını ve herhangi bir ülkenin ayrıcalıklı bir şekilde kanalı kontrol etmemesini öngörüyordu. Ancak ABD’li yetkililer, son yıllarda Çin’in Panama’da giderek artan ekonomik yatırımlarına ve liman işletmeciliğindeki etkisine dikkat çekerek, kanalın tarafsızlık ilkesinin tehdit altında olduğunu iddia ediyor.
Çin’in, Panama’daki en büyük liman işletmecilerinden biri olan Hutchison Whampoa aracılığıyla kanalın giriş ve çıkış noktalarındaki önemli terminalleri işletmesi, ABD yönetimini endişelendiriyor. ABD’li yetkililer, Çin’in bu etkisini genişlettiğini ve kanalın stratejik kontrolünü ele geçirmeye çalıştığını öne sürüyor.
