Suriye’de Esad rejiminin işkenceyle şekillenen karanlık geçmişi, Mazen Hammada’nın trajik hikayesiyle bir kez daha gündeme geldi. Esad rejiminin düşmesinin ardından Sadnaya Cezaevi’ndeki işkence vahşeti gözler önüne serilirken, 2020 yılında "af" vaadiyle Şam’a döndükten sonra kaybolan Hammada’nın cesedi bulundu.
1977 yılında Suriye’nin Deyrizor kentinde doğan Mazen Hammada, petrol mühendisliği eğitimi aldı ve uluslararası bir enerji firmasında teknisyen olarak çalıştı. 2011 yılında Arap Baharı sürecinde Suriye’de başlayan protestolara katılan Hammada, gösterileri belgelemek için telefonuyla görüntüler çekerek aktivist kimliği kazandı.
İŞKENCEYLE DOLUP TAŞAN YILLAR
Hammada, 2011 yılında ilk kez Suriye istihbaratı tarafından tutuklandı. Ardından, 2012’de abluka altındaki bir mahalleye bebek maması götürmek isterken yeniden gözaltına alındı. Mezzeh Askeri Havaalanı’ndaki sorgusu sırasında işkenceye maruz kaldı. Fiziksel saldırıların yanı sıra cinsel istismar gördü ve zorla itiraflar imzalamaya zorlandı.
Hastaneye götürüldüğünde, tutukluların işkenceyle öldürüldüğünü ve cesetlerin yığıldığını gördü. Adra Cezaevi’ne nakledildiği 1 yıl 7 aylık tutukluluk sürecinde fiziksel ve psikolojik yaralar aldı. Serbest bırakıldığında, iki yeğeninin gözaltında öldürüldüğünü öğrendi.
HOLLANDA’DA ADALET ARAYIŞI
2013 yılında Hollanda’ya sığınan Hammada, Lahey Adalet Divanı’nda tanıklık yaparak Esad rejiminin vahşetini dünyaya duyurdu. Ancak işkence sonrası hem fiziksel hem de psikolojik olarak acı çekmeye devam etti. Hollanda’da maddi zorluklar yaşayan Hammada, ifade ve röportajlarının Suriye’deki tutuklulara yardım etmediğini düşündüğü için hayal kırıklığı yaşadı.
AF VAADİYLE ŞAM’A DÖNÜŞ
Hollanda’da mali sorunlarla ve umutsuzlukla boğuşurken, Esad rejimine yakın isimler Hammada’ya ulaştı. Ona yakınlarının serbest bırakılacağı ve af sağlanacağı vaadinde bulunuldu. Hammada, kendisini feda etmeye hazır olduğunu belirten mesajlar gönderdi ve Berlin’deki Suriye Büyükelçiliği’nden pasaport alarak Şubat 2020’de Şam’a döndü. Ancak Şam Havaalanı’na indiği anda yeniden gözaltına alındı ve dört yıl boyunca kendisinden haber alınamadı.
CESEDİ BULUNDU
Esad rejiminin devrilmesinin ardından, Hammada’nın cesedi Suriye’deki bir hastanede veya Sadnaya Cezaevi’nde bulundu. İşkenceyle şekillenen bu trajik hikaye, Esad rejiminin uyguladığı vahşeti ve insan hakları ihlallerini bir kez daha gözler önüne seriyor.
Mazen Hammada, hem cesaretiyle hem de acılarıyla Suriye halkının mücadelesinin simgelerinden biri olarak hafızalarda yer edindi. Onun hikayesi, adalet arayışının ne denli önemli olduğunu ve insan hakları ihlallerinin asla unutturulmaması gerektiğini hatırlatıyor.
